EKONOMİ
Enflasyon zamları yuttu
Memur ve emekli Ocak ayında hesaplarını kontrol ettiğinde ne kadar zam aldığını anlayamadı. Rakam o kadar küçüktü ki belli bile olmadı. Fakat Mart ayının bitmesiyle birlikte durum komik bir hale dönüştü… İşçi emeklisine 5 TL kaldı.
Mart enflasyonu hükümetin yılın başında tüm emekli ve çalışanların maaş zammını sıfırladı, özellikle memur ve memur emeklilerinin maaşı aralık ayındaki seviyenin de altına düştü. Hükümet bu yılın başında memur ve memur emeklilerine yüzde 3, işçi, esnaf ve çiftçi emeklilerinin maaşına da yüzde 4.73 oranında zam yaptı.
Zam oranlarındaki bu fark, yasa gereği memur ve memur emeklilerinin toplu sözleşme hükümlerine, diğer emeklilerin ise bir önceki 6 ayda gerçekleşen enflasyon oranına göre zam yapılıyor olmasından kaynaklandı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bu yılın ilk 3 ayında tüketici enflasyonunu yüzde 4.34 olarak açıkladı. Böylece mart sonu itibariyle memur ve memur emekliler sene başında aldıkları zammı tümden kaybettikleri gibi 1.34 puan eksiye geçti. Diğer emeklilerin elinde ise yüzde 4.73’lük zamdan sadece yüzde 0.4 civarında zam kaldı.
EMEKLİ MEMURUN 79 LİRASI GİTTİ
SÖZCÜ’nün yaptığı hesaplamalara göre, emekli bir memurun aralık ayında bin 843 lira olan aylığı ocak ayında yapılan yüzde 3’lük zamla 55 lira arttı, bin 898 liraya yükseldi. Ancak 3 ayda yüzde 4.34’e çıkan enflasyon bu emekli memurun aylığından 79 lira birden götürdü. Dolayısıyla iki ayda 55 liralık zam eriyip yok olduğu gibi emeklinin reel geliri ocak zammından önceki seviyenin 24 lira altına düştü. Diğer bir ifadeyle aralıkta bin 843 lira olan emekli aylığı, nisan başında bin 819 liralık alım gücüne geriledi.
ÖĞRETMEN 31 TL, POLİS 40 TL EKSİDE
Yüksek enflasyon, ocak ayında 70 lira zam alan en düşük dereceli memurun maaşından 98 lira götürdü. Bu memur aldığı 70 liralık ocak zammını kaybettiği gibi 28 lira eksiye düştü. Dolayısıyla aralıkta 2 bin 343 TL olan, ocak zammıyla 2 bin 413 liraya çıkan en düşük memurun mart başında reel geliri 2 bin 245 liraya geriledi. Aynı şekilde enflasyon 80 lira zam alan öğretmenden 111 lira, 95 lira zam alan vaizden 132 lira, 105 lira zam alan polisten 145 lira, 117 lira zam alan doktordan 162 lira götürdü. Öğretmenin maaşı 31 lira, polisin maaşı 40 lira doktorun maaşı 45 lira eksiye düştü.
EMEKLİYE 5 LİRA KALDI
Yüksek zam memur emeklilerinin dışında kalan diğer emeklilerin ocak zammını da sildi süpürdü. Enflasyon, ocak ayında 38 lira zam alan en düşük işçi emeklisinin 33 lirasını yok etti, elinde sadece 5 lira bıraktı. Esnaf emeklisi aldığı 46 liralık zammın 41 lirasını, çiftçi emeklisi de 43 liralık zammın 38 lirasını enflasyona kaptırdı.
ENFLASYON FARKI KAÇINILMAZ
Enflasyonun 6 aylık zam oranını aşması, memur ve memur emeklileri için enflasyon farkını kaçınılmaz hale getirdi. Mart sonu itibariyle memur ve memur emeklilerinin hak ettiği enflasyon farkı yüzde 1.34’e ulaştı. Ancak enflasyon farkı 6 ayın sonunda, yani nisan, mayıs ve haziran enflasyon oranlarının da netleşmesinin ardından temmuz maaşıyla ödenecek. Bu tarihe kadar enflasyon farkı daha da yükselecek. İşçi, esnaf ve çiftçi emeklilerine ise herhangi bir enflasyon farkı verilmeyecek, bu yılın ilk 6 ayında oluşacak enflasyon bu geniş kesimin temmuz zammını belirleyecek. Eğer enflasyon farkı 6 ay öncesinde verilmiş olsaydı, 15 Nisan’da en düşük memur emeklisi 25 TL, en düşük memur 32 TL, öğretmen 37 TL, polis 48 TL, doktor 54 TL enflasyon farkı zammı alacaktı.
Tablo: Emekli ve memur maaşları enflasyon kaybında eridi, eksiye düştü
EMEKLİLER Ocak maaşı Aldığı zam Enflasyonla giden Fark
Emekli memur 1.898 55 -79 -24
En düşük işçi* 836 38 – 33 5
En düşük işçi** 1.374 62 -55 7
En düşük esnaf 1.018 46 -41 5
En düşük çiftçi 960 43 -38 5
MEMURLAR
Memur(13/3) 2.413 70 -98 -28
Öğretmen(7/1) 2.751 80 -111 -31
Polis (8/1) 3.587 105 -145 -40
Doktor (7/1) 4.006 117 -162 -45
Vaiz (1/4) 3.255 95 -132 -37
Not: (*) 2000 yılı sonrası emekli en düşük işçi aylığı,
(**) 2000 yılı öncesi emekli en düşük işçi aylığı
Tablonun dizilişi: Emekliler/Ocak maaşı/Aldığı zam/Enflasyonla giden/Fark
