YSK’ye 2019 kılıfı

AKP’nin, YSK’nin teşkilat ve görevlerinin düzenlenmesine ilişkin verdiği yasa önerisinde, sandık başkanlarının belirlenmesinde siyasi partiler devre dışı bırakılıyor. Sandık başkanları, İlçe Seçim Kurulu Başkanı tarafından ilçede görev yapan ve başkanlık yapmasına engel bulunmayan kamu görevlilerinden oluşturulacak liste içinden belirlenecek.

AKP, YSK’nin teşkilat ve görevleri hakkında yasa önerisini dün TBMM Başkanlığı’na sundu. AKP’nin “YSK’nin bağımsız bir yasası yoktu, yetkileri dağınık şekilde seçim yasalarında düzenleniyordu. Şimdi teşkilat yasasına kavuşturulacak” gerekçesiyle getirdiği öneri, şu düzenlemeleri öngörüyor:

Bağımsız kurul: Kurul görevlerini yerine getirirken ve yetkilerini kullanırken bağımsız olacak. Hiçbir organ, makam, merci veya kişi kurula emir ve talimat veremeyecek.

Yapıda değişiklik yok: Kurul, mevcutta olduğu gibi 7 asıl ve 4 yedek üyeden oluşacak. Üyelerin 6’sı Yargıtay, 5’i Danıştay Genel kurullarınca kendi üyeleri arasından gizli oyla ve üye tamsayılarının salt çoğunluğuyla seçilecek. Üyelerin görev süresi 6 yıl olacak. Süresi biten üye yeniden seçilebilecek. Başkan ve başkanvekili, kurul üyeleri arasından gizli oyla ve üye tamsayısının salt çoğunluğuyla seçilecek.

Üyeler de izinli sayılabilecek: YSK Başkanı dışında başkanvekili de görevi süresince kurumundan izinli sayılacak. Üyeler ise ihtiyaç duyulması halinde kurulca belirlenen süre zarfında kurumlarından izinli sayılacak.

Seçim uzmanları geliyor: YSK, merkez ve taşra teşkilatından oluşacak. Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü, Seçim Hizmetleri Genel Müdürlüğü, İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığı ve Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı kurulacak. Kurulda, seçim uzmanı ve seçim uzman yardımcısı istihdam edilecek.

Seçim müdürlerine yeni kriter: Seçim müdürü ve seçim müdür yardımcılığına atanacaklarda, hukuk fakültesi veya siyasal bilgiler, idari bilimler, iktisat ve maliye alanlarında en az 4 yıllık yükseköğrenim yapmış olma koşulu aranacak.

Müdürlere rotasyon: Seçim müdürü ve müdür yardımcıları, nüfusa kayıtlı oldukları ilçelerde görev yapamayacak, geçici görevde geçen süreler de dahil aynı yerde 6 yıldan fazla çalışamayacak. Bulundukları yerde 6 yıldan fazladır görev yapan müdürler, ilgili yönetmeliğin yayınlanmasından itibaren 2 ay içinde rotasyona tabi tutulacak.

Sandık kurulu başkanları memur olacak: Sandık kurulu başkanlarının, ilçe seçim kurulu başkanı ile siyasi partilerin kurulda yer alan üyelerinin ‘sandığın kurulacağı seçim bölgesi içindeki veya dışındaki seçmenler arasından iyi ün sahibi olmakla tanınmış, okur-yazar kimselerden, kurula bağlı seçim bölgelerindeki sandıklardan her biri için birer kişi olmak üzere’ oluştaracağı listelerden kura çekme yöntemiyle belirlenmesi hükmü kaldırılıyor. Bunun yerine ilçe seçim kurulu başkanı, ilçede görev yapan ve sandık kurulu başkanlığına mani hali bulunmayan kamu görevlilerinin listesini yapacak ve bu listeden sandık kurulu başkanlarını belirleyecek. Sandık kurulu başkanının göreve gelmemesi halinde, yerine kamu görevlisi olan üye, bu üyenin de bulunmaması durumunda en yaşlı üye başkanlık edecek. 16 Nisan referandumu öncesinde, HDP’li ilçe seçim kurulu üyelerinin belirlediği listelerden seçilen sandık kurulu başkanlarının görevlerine son verilmiş ve tartışmalar yaşanmıştı.

Müşahitlere sıkı kurallar: Siyasi partiler ve bağımsız adaylar, ilçede bulunan sandık sayısının iki katına kadar müşahit adına düzenlenmiş fotoğraflı müşahit kartını ilçe seçim kurulu başkanlığına teslim edecek. Müşahit kartları, ilçe seçim kurulu başkanlığınca kontrol edilerek mühürlenecek ve oy verme gününden önce ilgili siyasi parti temsilcisi veya bağımsız adaya teslim edilecek. Müşahit kartı yanında bulunmayan veya istenildiğinde ibraz etmeyen kişiler sandık başı işlemlerini takip edemeyecek.